Je ontmoet iemand op een feestje. Je voelt je ontzettend aangetrokken tot hem of haar. Jullie raken aan de praat en er is meteen een klik. En voordat je het weet staan jullie te zoenen. Aan het einde van de avond besluiten jullie samen de nacht door te brengen. Spannend!
Maar op het moment dat jullie op het punt staan seks te hebben, blijkt dat jullie beiden geen condoom mee hebben. Oeps…
Nu heb je al heel vaak gehoord dat je een soa kunt krijgen als je onveilige seks hebt. Maar eigenlijk stond je er nooit zo heel erg bij stil: want wat is een soa nou precies? Is het gevaarlijk? En is de kans dat je een soa krijgt nou écht zo groot, of valt het allemaal wel mee?
Wat is een soa?
Soa staat voor ‘seksueel overdraagbare aandoening’. Soa’s zijn besmettelijke ziektes die je kunt krijgen als je onbeschermde seks hebt met iemand die besmet is. Met onbeschermd bedoelen we dus dat je geen condoom gebruikt tijdens de seks.
Maar het vervelende aan soa’s is dat je het soms niet eens merkt als je besmet bent. Dus als je dan vervolgens onbeschermde seks hebt met iemand, dan besmet je diegene ook! Maar dat is helaas niet eens alles…
Gevaarlijke soa’s
De ernstige soa Syfilis bijvoorbeeld kan je brein opeens na 20-30 jaar kapotmaken, waardoor je mogelijk een psychische stoornis krijgt. En dat, terwijl je niet eens wist dat je al die tijd deze soa had.
En door sommige soa’s kun je (als je een vrouw bent) onvruchtbaar worden. Ja, ook terwijl je niet eens wist dat je besmet was dus. Chlamydia is hier heel berucht om. Het is bovendien ook nog eens de soa die het meeste voorkomt!
Andere soa’s die veel voorkomen zijn:
Hoe kom ik aan een soa?
De kans dat je een soa oploopt, is vrij groot tijdens onbeschermde seks. Want wist je dat elk jaar meer dan 100.000 mensen een soa krijgen? Dit aantal is waarschijnlijk nog veel groter, omdat niet iedereen weet dat hij/zij een soa heeft. Of iemand schaamt zich zo erg voor de klachten, dat diegene niet naar een dokter durft te gaan.
Hoe kun je tijdens seks een soa oplopen?
Je hebt kans een soa op te lopen als bepaalde lichaamsdelen elkaar onbeschermd aanraken. Denk hierbij aan:
- Heteroseks (waarbij de penis de vagina aanraakt)
- Lesbische seks (waarbij besmet vaginavocht in de andere vagina terechtkomt)
- Anale seks
- Orale seks (waarbij de mond de vagina of penis aanraakt)
- Seks met speeltjes (waarbij je het speeltje meteen na iemand anders gebruikt)
De bacteriën en virussen waaruit soa’s voortkomen, vind je in bloed, voorvocht, sperma, vaginavocht en in de slijmvliezen.
Kun je ook een soa oplopen zonder seks?
Jazeker! Helaas wel:
Als je bijvoorbeeld zwanger bent en je hebt een soa, dan kan je baby het ook krijgen.
En schurft en schaamluis kan iemand op je overdragen door besmette kleding, handdoeken of beddengoed. Maar ook kun je genitale wratten oplopen door bijvoorbeeld een besmette handdoek.
Gebruik dus nooit zomaar andermans handdoek, en trek nooit zomaar iemands ondergoed aan! Hou dus ook altijd je eigen ondergoed aan als je bijvoorbeeld een badpak of zwembroek past in de winkel.
Risicogroepen die meer kans hebben op een soa
Sommige groepen mensen hebben meer kans op een soa. Daarom heten deze groepen ook wel ‘risicogroepen’. Kun jij 1 of meer van onderstaande vragen met ‘ja’ beantwoorden? Of heb je seks met iemand (gehad) die dat kan?
- Heb je al eerder een soa gehad?
- Ben je 25 jaar of jonger?
- Heb je 3 of meer sekspartners gehad in het afgelopen half jaar?
- Ben je homoseksueel en ben je seksueel actief?
- Ben je een prostituee?
- Heb je wel eens seks met prostituees?
- Ben jij of je ouders geboren in 1 van de volgende landen: Afrika, Azië, Nederlandse Antillen, Oost-Europa, Suriname of Zuid-Amerika?
1 of meer vragen met ‘ja’ beantwoordt? Dan behoor je tot een risicogroep. Je moet dan extra opletten dat je geen soa oploopt!
Doe een anonieme soa-test
Zoals je nu weet, zijn sommige soa’s heel ernstig. Je kunt nare klachten krijgen; heel ziek of onvruchtbaar ervan worden; of in het geval van syfilis, zelfs krankzinnig. En dan weet je misschien niet eens dat je besmet bent!
Jezelf op een soa testen is dus ontzettend belangrijk. Want als je er op tijd bij bent, dan is het meestal gewoon simpel te behandelen.
Maar: ook begrijpen we het heel goed als je niet naar de huisarts durft. Daarom kun je bij ons anoniem testen. Binnen 2 werkdagen krijg je de uitslag al!
