Chlamydia

Wat is chlamydia?

Chlamydia is de meest voorkomende geslachtsziekte. In Nederland worden per jaar ongeveer 60.000 mensen besmet. Wereldwijd zijn dit er zelfs meer dan 100 miljoen.

Chlamydia wordt veroorzaakt door een bacterie, die ‘chlamydia trachomatis’ heet. Het is een gram negatieve bacterie met een grootte van 0,2 micrometer.

Deze bacterie hecht zich aan je slijmvliezen. Je kunt chlamydia in de plasbuis, de vagina, de anus en de keelholte krijgen.

Vaak merk je helemaal niet dat je besmet bent. Maar liefst 90%  van de vrouwen en 50% van de mannen heeft geen klachten van een chlamydia besmetting.

Wat zijn de complicaties van chlamydia?

Bij vrouwen kan chlamydia opstijgen naar het kleine bekken en leiden tot een ontsteking van de eileiders. Dit kan weer aanleiding geven tot onvruchtbaarheid, een buitenbaarmoederlijke zwangerschap en chronische bekkenpijn. De kans hierop is gelukkig heel klein.

Ook bij mannen kan de infectie zich uitbreiden. Mannen kunnen in 1-4% van de gevallen, een (chronische) ontsteking aan de zaadleiders, de bijbal of de prostaat krijgen. Hierbij kan ook onvruchtbaarheid optreden. Bij mannen is die onvruchtbaarheid bijna altijd tijdelijk. Als de infectie behandeld is, verbetert de zaadkwaliteit in de meeste gevallen weer.

Er kunnen echter ook pijnklachten ontstaan bijvoorbeeld in (één van de) ballen, of in de onder buik. Deze pijnklachten kunnen lange tijd blijven bestaan, ook wanneer de infectie al weer weg is.

Als je chlamydia in je oog krijgt, kan dat een  oogontsteking veroorzaken, die in zeldzame gevallen zelfs tot blindheid kan leiden.

Er zijn subtypen van chlamydia, die bij een anale besmetting de diepere lagen van het rectum kunnen doordringen. Het gaat hierbij om lymphogranuloma venereum (LGV). Dit geeft een veel heftiger ziektebeeld, met forse zwelling van de lymfeklieren. Deze vorm van chlamydia komt in Nederland vrijwel alleen voor bij mannen die seks hebben met mannen.

Omdat heel veel mensen niet merken dat ze chlamydia hebben, is het moeilijk aan te geven hoe groot de kans op besmetting precies is, per seksueel contact. Uit oudere studies blijkt dat de transmissie-kans (dat is de kans op overdracht/besmetting) van vrouw naar man 28% is, en van man naar vrouw 45%. Vrouwen lijken dus vatbaarder te zijn voor chlamydia dan mannen. Echt betrouwbaar zijn deze gegevens echter niet.

Chlamydia kan buiten het lichaam maar kort overleven. Chlamydia oplopen van de wc-bril, zal dan ook niet gebeuren. Wel kan je chlamydia krijgen via overdracht van lichaamsvocht (sperma, voorvocht, urine, vaginaal vocht). Het gezamenlijk gebruik van seks-speeltjes kan daardoor bijvoorbeeld wel tot een besmetting leiden.

Wanneer moet ik testen op chlamydia?

Als je een onbeschermd seksueel contact hebt gehad, het condoom gescheurd is, of je gewaarschuwd bent door een (ex-)bedpartner, zou je chlamydia hebben kunnen oplopen. .Omdat de kans op complicaties gering is, en de aantallen chlamydia infecties ondanks het vele testen bij de GGD niet zijn afgenomen, is de GGD gestopt met het testen op chlamydia bij mensen die geen klachten hebben. Dit is ook wat SoaAids adviseert: alleen testen op chlamydia als je klachten hebt.

Weet dat je ook chlamydia op kunt lopen door onveilig oraal seksueel contact? Heb je iemand gepijpt, dan kan het zijn dat je chlamydia in je keel hebt opgelopen. En ben je gepijpt? Dan kan jij  híerdoor chlamydia bij de penis hebben opgelopen hebben. Ook hier geldt weer dat volgens het nieuwe beleid van SoaAids alleen getest hoeft te worden als je klachten hebt.

Als je zwanger bent is het van belang dat je niet met een chlamydia infectie blijft rondlopen. Je kunt anders je kind besmetten bij de geboorte, met als gevolg neonatale oog- of luchtweginfecties.. Dit wordt in principe gedaan door degene die jouw zwangerschapscontroles uitvoert (verloskundige of gynaecoloog).

Na hoeveel tijd kan ik testen op chlamydia?

De test op chlamydia is betrouwbaar vanaf 14 dagen na het onveilige contact. We noemen dat de 'window-fase'. Wanneer je eerder test, is het goed mogelijk dat de chlamydia nog niet aangetoond kan worden: Je hebt het dan mogelijk wel, terwijl je test het nog niet uitwijst. Als jij heel kort na de onveilige seks klachten hebt gekregen is het tocht zinvol om te wachten tot die 14 dagen, omdat de test anders, ondanks de klachten, nog vals negatief kan zijn.

Kan ik mij het beste op meerdere plekken op het lichaam laten testen op chlamydia?

Zoals hierboven al gezegd, kan chlamydia op meerdere plekken op het lichaam hechten. Of jij je ook op meerdere lichaamslocaties moet laten testen, is afhankelijk van de risico's die je gelopen hebt. Heb jij naast genitale seks, ook orale en/of anale seks gehad, dan is het belangrijk je op al die locaties te laten testen. Het kan zo zijn, dat je het op de ene plek wel, en op de andere plek niet opgelopen hebt. Heb jij  genitaal laten testen, maar zit de besmetting bij jou alleen oraal of anaal, dan blijf je er anders alsnog onbehandeld mee doorlopen.

Bij vrouwen kan chlamydia anaal komen te zitten, ook als zij geen anaal seksueel contact gehad hebben. Dit komt omdat de ingang van de vagina, en de anus vlakbij elkaar zitten. Zodoende kan er gemakkelijk vocht (sperma, vaginaal vocht) langs de anus lopen, en daar voor een besmetting zorgen.

Bij mannen die seks hebben met mannen zit chlamydia vaak alleen anaal.  Bij >80% van de MSM mannen wordt de chlamydia alleen anaal gevonden.

En hoe kom ik  weer van chlamydia af?

Gelukkig is chlamydia goed en snel te behandelen. Bij een chlamydia infectie in de plasbuis, of de keelholte krijg je een eenmalige hoge dosering antibiotica.

Bij een besmetting in de anus duurt de behandeling 1 week. In het geval van LGV moet je zelfs 3 weken lang antibiotica gebruiken. Bij vrouwen kiezen we er tegenwoordig meestal voor om een vaginale chlamydia  een week te behandelen, omdat het bij vrouwen vaak voorkomt dat de chlamydia ook in de anus zit, ondanks dat er geen sprake was van anale seks. De ingang van de vagina en de anus zitten nu eenmaal vlakbij elkaar, en er loopt heel gemakkelijk wat vocht vanuit de vagina  langs de anus,, waardoor je daar dan toch een besmetting kunt krijgen.

Na de behandeling ben je nog een week besmettelijk. Zorg dat je in die periode geen onbeschermde seks hebt. Er kan dan een soort ping-pong effect optreden tussen jou en je partner(s), waarbij je elkaar blijft her-besmetten. Dit geldt dus ook voor onbeschermde orale seks.

Moet ik na de behandeling nog een keer testen op chlamydia om te kijken of de infectie weg is?

Als je een behandeling voor chlamydia gehad hebt, hoef je niet nogmaals te testen ter controle. In Nederland is geen resistentie tegen chlamydia, en de behandeling werkt eigenlijk altijd. Ben je er toch niet gerust op, en wil je nog een keer testen, wacht dan tot 6 weken na de behandeling, omdat de test anders 'vals positief' kan zijn.

Hoe kan ik chlamydia voorkomen?

Een condoom biedt een goede bescherming tegen chlamydia. Wil je veilig vrijen, gebruik dan ook een condoom bij orale seks.

Hoe kom ik erachter of ik chlamydia heb?

Als jij klachten hebt en denkt dat je mogelijke een chlamydia kan hebben opgelopen is het uitvoeren van een SOA test de enige manier om daar met zekerheid achter te komen.. Vind jij het niet prettig om daarmee naar je eigen huisarts te gaan? Je bent niet de enige. Veel mensen vinden het lastig om SOA's met hun huisarts te bespreken. Extra lastig wordt dat bijvoorbeeld, als je vreemd bent gegaan, en je vaste partner ook patiënt is bij dezelfde huisarts.

Bij SoaZorg in Bunnik en Amstelveen kun je geheel anoniem terecht. We hebben meestal dezelfde dag nog plek om je te testen, en de uitslag ontvang je binnen 1-3 werkdagen. Als dat je nog niet snel genoeg is, hebben we ook de mogelijkheid om chlamydia en gonorroe via een sneltest uit te voeren. In dat geval heb je de uitslag al binnen 2 uur.