SOA’s en vruchtbaarheid


Kan ik onvruchtbaar worden door een SOA?

Ja dat kan. De kans is niet zo groot maar heb je vaker een SOA, of loop je er langere tijd mee rond, dan is het zeker een mogelijkheid. Vooral chlamydia is hiervoor berucht. 


Luister hier naar het antwoord:

Onrust

Annemiek (27) zit in tranen op mijn spreekuur. Gisteren hadden wij elkaar aan de telefoon en moest ik haar vertellen dat haar SOA test positief was voor chlamydia. Vandaag komt zij voor de behandeling.Annemiek wil graag kinderen. Dat was ook de reden dat zij zich liet testen op SOA’s. Zij en haar partner willen stoppen met condooms. Geen van beiden heeft ooit klachten gehad die wijzen op een geslachtsziekte. Zij heeft ook niet de indruk dat zij veel risico’s gelopen heeft in het verleden. De positieve test-uitslag komt voor Annemiek dan ook volkomen onverwacht. “Kan ik nu nog wel zwanger worden?” is de vraag waar zij mee rondloopt sinds ze de uitslag kreeg. 


Kan ik nu nog wel zwanger worden?

Dat is een vraag die veel mensen bezig houdt als zij horen dat ze een SOA hebben opgelopen. Zeker bij chlamydia wordt er vaak voor gewaarschuwd dat je ‘onvruchtbaar’ kan worden. Hoe zit dat nou?


Een SOA als chlamydia, mycoplasma of gonorroe kan ‘opstijgen’ naar het kleine bekken en daar een ontsteking van de eileider(s) veroorzaken. Soms kan een vrouw daar pijn van hebben, en/of koorts krijgen, maar het kan ook zonder klachten (subklinisch) verlopen. In zo’n ontstoken eileider kunnen verklevingen ontstaan. Als dat het geval is, kan een ‘eitje’ niet meer door die eileider naar de baarmoeder toe getransporteerd worden. De eileider zit dan ‘verstopt’. Bij één ‘verstopte’ eileider kan het eitje de route via de andere kant nemen, en alsnog op de goede plek terecht komen, maar als beide eileiders aangetast zijn kan zwanger worden een probleem zijn.




eileiders-en-baarmoeder




Buitenbaarmoederlijke zwangerschap

Een ander probleem dat op kan treden wanneer een vrouw verklevingen aan de eileiders heeft, is een vergrote kans op een buitenbaarmoederlijke zwangerschap. De zaadcel komt dan nog wel langs de verkleving in de eileider, en er treedt bevruchting van de eicel op. Dit vruchtje kan vervolgens niet door de verstopte eileider heen om in de baarmoeder te komen en nestelt zich dus niet ín de baarmoeder,  maar erbuiten, bijvoorbeeld in het laatste deel van  één van de eileiders.


Dit kan een heel gevaarlijke situatie opleveren.  Bij een buitenbaarmoederlijke zwangerschap wordt dan ook direct ingegrepen en moet de zwangerschap worden beëindigd door middel van een operatie of medicijnen.


Hoe vaak  komt een eileiderontsteking voor na een SOA?

Een hele grove schatting is dat ongeveer 10% van de chlamydia-infecties leidt tot een eileiderontsteking. Dit is echter heel lastig met zekerheid te bepalen, omdat veel van deze ontstekingen zonder klachten verlopen. Vrouwen weten in dat geval vaak helemaal niet dat zij een eileiderontsteking gehad hebben. 


En hoe vaak leidt een eileiderontsteking tot onvruchtbaarheid?

Ook dit is moeilijk te zeggen. De cijfers van de verschillende onderzoeken lopen erg uiteen. Ook hier weer een schatting: iets meer dan 10 % van de vrouwen die een eileiderontsteking gehad hebben krijgt problemen met zwanger worden. Hierbij geldt wel:  hoe vaker je een ontsteking aan de eileiders gehad hebt, hoe groter de kans dat er verklevingen optreden en dus problemen ontstaan. Per keer zou die kans mogelijk kunnen verdubbelen.


Wat ook meespeelt is hoe lang je rond loopt met een eileiderontsteking. Hoe langer je ermee loopt, hoe groter de kans dat er schade aangericht wordt, en hoe meer risico op problemen.


Het is dus belangrijk dat je niet opnieuw een infectie met chlamydia of een andere SOA op loopt. En heb je toch risico gelopen, laat dan een SOA test doen zodat je er snel achter komt, en snel behandeld kunt worden.


Kan ik een test doen om erachter te komen of ik vruchtbaar ben?

Nee, er bestaan geen testen die je zekerheid kunnen geven over je vruchtbaarheid. Dat hangt van veel dingen af, en een doorgemaakte chlamydia-infectie is daar maar een onderdeel van. De meeste vrouwen die een chlamydia infectie gehad hebben zullen wel gewoon zwanger kunnen worden. Als er sprake is van actieve kinderwens, en je na een jaar proberen nog niet zwanger bent, zal je huisarts je doorverwijzen naar een fertiliteitskliniek voor verder onderzoek.


Kunnen mannen ook onvruchtbaar worden door een SOA?

Ook bij mannen kan een SOA ‘opstijgen’. Je kunt dan een ontsteking in de bijbal krijgen. Dit kan invloed op de vruchtbaarheid hebben, maar dit is meestal van tijdelijke aard. Blijvende onvruchtbaarheid bij mannen door een SOA is heel zeldzaam.


Wat moet je doen?

Annemiek uit ons voorbeeld, krijgt antibiotica om de chlamydia te behandelen. Hoe lang zij al met de chlamydia rondgelopen heeft, weet ze niet. Zij weet dat er een kans bestaat op problemen met zwanger worden, maar ook dat de kans dat het wél lukt gelukkig veel groter is. Belangrijk is dat Annemiek er voor zorgt niet opnieuw besmet te raken. Haar partner moet mee behandeld worden, anders blijven zij elkaar besmetten. 


Als jij onveilige seks gehad hebt is het verstandig je snel te laten testen op een SOA, ook als je geen klachten hebt. Hoe korter de infectie aanwezig is, hoe minder kans je hebt op schade aan de eileiders of de zaadleiders. Chlamydia en Gonorroe kun je 14 dagen na het onveilige contact al laten testen.





Afspraak maken bij SoaZorg