Hepatitis, een sluipmoordenaar

Elk jaar wordt de Nationale Hepatitis Dag georganiseerd. In november 2018 vond het lustrum plaats. Waarom is het nodig om hier elk jaar weer een speciale dag voor uit te roepen?

Hepatitis komt veel voor. En dat heeft grote gevolgen. Jaarlijks overlijden in Nederland ongeveer 500(!) mensen aan de gevolgen van hepatitis. Een groot deel hiervan zou voorkomen kunnen worden.  De Nederlandse Leverpatienten Vereniging (NLV) en de leverexperts werken sinds 2017 samen met campagnes om mensenbewust te maken van de gevaren, en het RIVM heeft een nationaal hepatitisplan gemaakt, met als doel alle risicogroepen duidelijk te maken dat ze mogelijk risico hebben gelopen en dat testen zinvol is. 

Wat is hepatitis?

Hepatitis is een ontsteking van de lever. De naam ‘Hepatitis’ is afgeleid uit het Grieks. ‘Hepar’ betekent ‘lever’ en het achtervoegsel ‘itis’ betekent ontsteking. Hepatitis wordt vaak veroorzaakt door een virus. Er zijn een heel aantal virussen bekend: hepatitis A, B, C, D, E… Deze virussen zijn gelukkig niet allemaal even ernstig.

Hoe kan je hepatitis krijgen?

Hepatitis B en C kunnen worden overgedragen door seksueel contact, of door bloed/bloed contact. Het gebruik van besmette naalden is hierbij berucht. Mensen die in het verleden hebben geëxperimenteerd met intraveneuze drugs, zelfs als dat maar 1x gebeurd is, kunnen het virus bij zich dragen, zonder dat zij daar op dit moment klachten van hebben. Een andere manier waarop het virus overgedragen kan worden is van moeder op kind tijdens de zwangerschap of de bevalling. Dit komt vooral voor in landen buiten West-Europa waar hepatitis op veel grotere schaal voor komt dan bij ons. Dit betreft bijvoorbeeld China, sub-Sahara Afrika, Indonesië, Suriname, de voormalige Nederlandse Antillen en Turkije. 

Waarom is het belangrijk om te weten of je besmet bent met hepatitis?

Je kunt heel lang besmet zijn met hepatitis B of C, zonder dat je er iets van merkt. Het wordt daarom wel een sluipmoordenaar genoemd.  Dat zit zo:  omdat je lever  heel veel reservecapaciteit heeft, kan  er veel schade in je lever  ontstaan, voordat je klachten krijgt. Bij chronische hepatitis, dat is hepatitis die langer dan 6 maanden duurt, kan schade gaan optreden. Er ontstaat dan levercirrose. Hierbij wordt er littekenweefsel in je lever gevormd, waardoor je lever steeds een beetje minder goed gaat werken.  Pas als er heel veel leverweefsel is uitgevallen krijg je klachten. Soms duurt dit wel 25 jaar! En dan komt behandeling te laat. Uiteindelijk kan levercirrose leiden tot een vorm van leverkanker. Je wilt dus lang voor de klachten gaan ontstaan, weten of je besmet bent!

Bestaat er een behandeling voor hepatitis? En hoe zit het met de bijwerkingen hiervan?

De laatste jaren zijn de behandelmogelijkheden voor hepatitis enorm verbeterd! Vroeger waren de bijwerkingen van de behandeling zo ernstig, dat mensen er daarom soms van af zagen. Dat is nu gelukkig niet meer zo.

Je moet natuurlijk wel weten dat je besmet bent voor je behandeld kunt worden! Als jij uit een land komt waar hepatitis veel voorkomt, als je in het verleden wel eens intraveneuze drugs hebt gebruikt, als je voor 1992 een bloedtransfusie hebt gehad, of als je onveilige seks hebt gehad, is het verstandig je te laten testen op hepatitis B en C.

Nog beter is het natuurlijk, om te voorkomen dat je het krijgt!

Voor hepatitis B bestaat een effectief vaccin. Als jij een hoog risico loopt op hepatitis B is het verstandig je te laten vaccineren. Dat geldt bijvoorbeeld voor mensen die in de gezondheidszorg werken en in aanraking komen met bloed, voor mensen die reizen naar landen waar veel hepatitis voorkomt, en voor mensen die door hun seksuele activiteit een verhoogd risico lopen. Mannen die seks hebben met mannen, kunnen bij de GGD terecht voor een gratis hepatitis B vaccinatie.

Voor hepatitis C is helaas nog geen vaccin gevonden.